شفقنا– ضیایی پرور می گوید: صداوسیما چون یک رسانه ملی است و به درستی این صفت انتخاب شده، باید تریبون همه جناح ها، تفکرات و همه صداهای مختلف در چارچوب قانون اساسی در کشور باشد. الان هم از نظر عملکرد حرفه ای دچار ضعف شده و هم رعایت عدالت و انصاف را در تریبون دادن به جناح های درون انقلاب نداشته است و آن را بلندگوی یک جناح دانسته اند. بنابراین اگر صداوسیما به ویژگی اصلی خود برگردد و در کنار رعایت انصاف سیاسی تریبون همه صداهای جامعه و مردم شود به نوعی رسانه ای موفق در داخل کشور خواهد بود.
حمید ضیایی پرور مدرس دانشگاه در بیان موفقیت ها و ناکامی های رادیو- تلویزیون و رسانه های برخوردار از بیت المال در طول ۴۵ سال گذشته به شفقنا رسانه می گوید: قطعا بخشی از عملکرد رادیو تلویزیون و رسانه های دولتی به ویژه در دو دهه اول انقلاب موفقیت آمیز بوده است، اما در دو دهه گذشته با آمدن فضای مجازی و رسانه های آنلاین، رسانه های جریان اصلی و به طور مشخص رادیو و تلویزیون نتوانستند آنگونه که شاید و باید ماموریت، وظایت و کارکردهای اصلی خودشان را انجام دهند. به همین دلیل می توان گفت بخش زیادی از دلایل عدم موفقیت رادیو و تلویزیون به دلایل بیرون از مجموعه صداوسیما برمی گردد. البته بخشی از دلایل هم به ضعف ساختارهای صداوسیما مربوط می شود از اطلاع رسانی متراکم گرفته تا انحصاری بودن تلویزیون، عدم اجازه به فعالیت بخش خصوصی در این حوزه و… از جمله دلایلی است که در دو دهه اخیر از میزان نفوذ و مخاطبان رادیو و تلویزیون به شدت کاسته شده است.
او ادامه می دهد: البته رسانه های دیگر ایران هم به دلیل ارتزاق از بودجه های دولتی تا حد زیادی به صورت دوپینگی ادامه حیات داده اند به عبارتی اگر کمک ها و یارانه های دولتی نباشد نمی توانند سرپا بایستند. رسانه های دولتی در ساختار فعالیت اقتصادی و بیزنسی در ایران موفقیت چندانی نداشتند.
برخی از کارشناسان بر این باورند که بعد از گذشت نیم قرن اگرچه به لحاظ رسانه ای در منطقه پتانسیل دست بالایی داشتیم ولی نتوانستیم مرجعیت رسانه ای منطقه و داخلی داشته باشیم. این پژوهشگر حوزه سواد رسانه ای درباره دلایل این مسئله ابراز عقیده می کند: من این مسئله را در چند بخش تقسیم بندی می کنم. بخش اول به مباحث حقوقی و سیاسی برمی گردد. به طور مشخص رسانه ها در ایران از آزادی های تصریح شده در قانون اساسی برخوردار نبودند و اگر گاهی خواستند تا آزادی رسانه را تجربه کنند با برخوردهای امنیتی و قضایی مواجه شده اند. مسئله تحدید رسانه ها در ایران سبب شده تا هم خودشان به خودسانسوری روی بیاورند و هم میزان کنترلی که سیستم های امنیتی بر رسانه ها حاکم کرده اند سبب شده تا اعتماد عمومی هم به رسانه ها تا حد زیادی از بین برود و نتوانند آنگونه که شاید و باید مخاطبین را از نظر خبررسانی اقناع کنند.
او ادامه می دهد: طبیعتاً رسانه ای که در داخل کشور خودش نتواند مخاطب جذب کند در فضای بیرون، منطقه ای و بین الملل هم نمی تواند مخاطب جذب کند. بخشی از این مسئله به ساختارهای آموزشی و دانشگاهی ما برمی گردد که وقتی فارغ التحصیلان رسانه بیرون می دهند صفر کیلومتر هستند و محیط واقعی و حرفه ای رسانه را تجربه نکرده اند. به همین دلیل وقتی وارد رسانه ای می شوند کار رسانه ای را از صفر شروع می کنند. بنابراین می تواند گفت نهاد آموزشی و دانشگاهی ما هم در این قضیه مقصر است که من آن را حدود ۲۰ درصد می بینم.
او تاکید می کند: تمام دلایلی که ذکر کردم سبب شده تا تیراژ مطبوعات، مرجعیت خبری و مخاطب رسانه ها کاهش پیدا کند و در نتیجه یا رسانه بین المللی تاثیرگذار نداشته باشیم یا فقط در بحران ها و حوادث خاصی نفوذ و برد کافی داشته باشند. این شرایط سبب شده تا ما جزو کشورهایی باشیم که به لحاظ قدرت نرم رسانه ای جزو ضعیف ترین کشورهای دنیا محسوب شویم. تا حدی که در رنکینگ های بین المللی از نظر تعداد مطبوعات توقیف شده، آزادی مطبوعات، روزنامه نگاران زندانی شده و… همیشه در رتبه های بالای جهانی قرار داریم. این درحالی است که کشورهای همسایه مثل پاکستان، ترکیه، عراق و حتی افغانستان استانداردهای بالاتری به لحاظ مرجعیت رسانه ای نسبت به ایران دارند و این یک فاجعه بزرگ است که باید از سمت سیاستگذاران بزرگ کشوری به عنوان آسیبی جدی به آن نگریسته شود.
با این اوصاف عملکرد مطلوبی که انتظار می رود صداوسیما در طول این چند دهه انجام می داد، چیست؟ ضیایی پرور پاسخ می دهد: صداوسیما چون یک رسانه ملی است و به درستی این صفت انتخاب شده، باید تریبون همه جناح ها، تفکرات و همه صداهای مختلف در چارچوب قانون اساسی در کشور باشد. الان هم از نظر عملکرد حرفه ای دچار ضعف شده و هم رعایت عدالت و انصاف را در تریبون دادن به جناح های درون انقلاب نداشته است و آن را بلندگوی یک جناح دانسته اند. بنابراین اگر صداوسیما به ویژگی اصلی خود برگردد و در کنار رعایت انصاف سیاسی تریبون همه صداهای جامعه و مردم شود به نوعی رسانه ای موفق در داخل کشور خواهد بود.
